Kako se razvija motorika kod vežbača?
Razvoj motorike
Razvoj i unapređenja motoričkih osobina zavisi od više faktora:
Genetske – genotipske komponente individue koje uključuju:
- morfološka i motorička svojstva i karakteristike zdravstvenog statusa
- motoričke osobine – karakterišu genetski kapacitet motoričkih funkcija
- psihološke karakteristike – intelektualne, emocionalne i druge komponente psihičkog statusa
Svi zajedno endogeni faktori limitiraju tzv. “genetski adaptivni potencijal”
Fenotipski faktori koji uključuju uticaj okoline:
- spontani prirodni uticaj socijalnih faktora
- usmereni uticaj različitih sredstava, načina i oblika za unapređenja motoričkih osobina
U oblasti fizičkog vaspitanja ovo adaptivno stanje je poznato kao “Psihical Fitness”, što u prevodu znači fizička pripremljenost.
razvoj motoričkih sposobnosti kod vežbača
Pojam fizičke pripremljenosti podrazumeva stepen adaptacije organizma na fizička opterećenja i sadrži tri osnovne komponente: zdravstveno stanje, fizički razvoj i fizičku radnu sposobnost individue.
U teoriji sporta razvoj motorike možemo gledati kao spoj urođenih ili stečenih osobina organizma da regauje pomoću lokomotornog aparata na stimulanse iz unutrašnje i spoljašnje sredine. Sa sportko – pedagoškog gledišta na motoriku gledamo kao na kriterijum procene motoričkih osobina individue, koji određuju njegove rezultate na područiju određenog sporta ili discipline.
Kontrola tih osobina vrši se merenjem različitih parametara, koji se mogu razvijati tokom trenažnog procesa.
Parametri motorike
- integralni – motoričke osobine, navike i veštine
- kompleksni – predstavljaju zasebne strane motoričke aktivnosti kao što su snaga, brzina, izdržljivost
- diferencijalni – karakterišu pojedinačna svojstva ili obeležja kompleksnog parametra: statička ili eksplozivna snaga, izdržljivost u snazi, brzina izvođenja pojedinačnog pokreta ili frekvencija pokreta amplituda ili ritam
Razvoj ovih parametara se odvija sistematski u toku treninga pod uticajem usmerenih optrerećenja.
Utvrđeno je da duge pauze odnosno dugotrajni prekidi u treningu ostavljaju najveće posledice na motoričke tj. fizičke osobine snagu, brzinu i izdržljivost, dok su navike na kojima se zasniva vežbanje tehnika izvođenja mnogo stabilnije. Tako učenje plivanja, skijanja, vožnje bicikla daju čoveku umeća koja ostaju za ceo život, ali bez vežbanja stečeni nivo brzo opada, zbog pogoršanja funkcionalnog kapaciteta.
Fizička priprema prestavlja osnovni sadržaj sportskog treninga. Ona se deli na opštu i specifičnu pripremu.
Kondicioni trening kao složeni adaptivni proces unapređenja motoričkih osobina povezan je sa usavršavanjem biodinamičke i kinematske strukture pokreta tj. specifične tehnike i taktike određenog sporta. Usvajanje tehnike zahteva podizanje nivoa sposobnosti kod vežbača. Dakle, osobine i navike treba tretirati kao podjednako bitne komponente motoričke funkcije. One se međusobno dopunjuju i zajedno iscrpljuju ontološku karakteristiku ove funkcije. Sa tog aspekta pojam fizička kondicija kod vrhunskog sportiste prestavlja integralnu kakrakteristiku motoričke funkcije, čije bazične i strogo specifične komponente obezbeđuju visok koeficijent korisnog dejstva nervno-mišićnog napora. To znači da sportisti imaju solidnu bazičnu kondiciju koju tek treba održavati na visokom nivou.
